Jako dziecko nie lubiłam warzyw. Cebulę wybierałam praktycznie z każdego obiadu. Na kanapce akceptowałam wyłącznie pomidora. Gdy zobaczyłam szczypiorek w jajecznicy od razu dziękowałam za talerz. W niedzielnym rosole nie mogło być nawet najmniejszego śladu pietruszki. Myślę, że każdy dorosły cofając się wspomnieniami do dzieciństwa z pewnością stworzy swoją listę nielubianych potraw. To zupełnie normalne zachowanie dzieci, które mija z wiekiem. Aktualnie cebulę pakuję wszędzie gdzie się da, a pietruszkę uwielbiam i posypuję nią nawet kanapkę.
Kalina na początku rozszerzania diety uwielbiała warzywa. Okres neofobii nie okazał się dla nas zbyt dotkliwy. Oczywiście sporo warzyw wypadło z naszego menu, a Kalina niechętnie próbuje nowości i odmawia większości produktów sezonowych (z pominięciem truskawek i czereśni).
Moja córka lubi buraki, ale nie rzuca się na nie, cieciorką nie zajada się jak inni cukierkami. Powiem więcej, gdyby miała do wyboru pieczoną marchewkę i ciasteczko to zapewne w pierwszej kolejności zjadłaby to drugie. Ale nie oszukujmy się, chyba każdy podjąłby taki wybór. Stosując kilka trików udało mi się utrzymać całkiem bogatą i zróżnicowaną dietę trzylatki.
Jak sprawić, aby dziecko jadło więcej warzyw?
Zmniejsz presję i wyluzuj
Ja wiem, że dziecięce niejedzenie może być frustrujące. Mowię to jako typowy choleryk, którego łatwo wyprowadza się z równowagi. Zwłaszcza, gdy zrobiłam danie pod Kalinę, a ona nim wzgardziła. Lub gdy mamy tylko kilka minut na wyjście z domu, a na stole stoi nietknięty posiłek. Aktualnie staram się mieć podejście typu „nie musisz tego jeść, zostaw z boku talerza” albo „nie chcesz, to odnieś talerz do kuchni i umyj raczki”. Zauważyłam, że dzięki temu ja chodzę mniej sfrustrowana, a Kalina zaczyna uczyć się, że posiłek nie trwa bez końca.
Skusiła się jednak na melona, którego przygotowałam dla siebie.
Odczaruj warzywa
Marchewka nie musi być tylko nudnym elementem zupy. Pokaż dziecku, że jest ona podstawą muffinków czy placuszków. Buraczki to nie tylko dodatek do ziemniaków, ale też składnik naleśników i kulek mocy. Niech maluch ma świadomość, że warzywa to nie tylko obiad na który mama się uwzięła. To takie same produkty jak wszystkie inne, które jemy bez presji.
Nie ukrywaj warzyw przed dzieckiem. Zamiast przemycania wyrób sobie nawyk łączenia wszystkich dań z warzywami. Lubicie gofry? To świetnie, dodaj do nich startą cukinię. Jecie naleśniki? W wersji zielonej wystarczy dorzucić nieco szpinaku. Lody z dodatkiem cieciorki też na pewno posmakują maluchowi i można jeść je bez większych wyrzutów sumienia. Dziecko jest mięsożerne? Zrób mielone z suszonymi pomidorami i brokułem.
Podawaj warzywa jako przekąski
Kto powiedział, że na przekąskę trzeba jeść tylko owoce? A dlaczego zamiast schrupać jabłko nie sięgnąć po marchewkę? Odbierając Kalinę z przedszkola zawsze mam dla niej coś małego do zjedzenia w drodze do domu. Czasami są to owoce, a czasami warzywa, np. pieczony batat, ugotowany groszek czy kuleczki cieciorki. Gdy przyniosłam ze sobą młodą marchewkę pokrojoną w słupki zachwytów nie było końca. Wiadomo, że w myśl zasady różnorodności staram się każdego dnia szykować coś innego, a warzywa wkomponować pomiędzy inne grupy produktów.
Daj dobry przykład
To oczywiste, dziecko nie będzie jeść warzyw jeżeli nie pojawiają się one na talerzach reszty domowników. Moja córka uwielbia strączki zapewne dlatego, że ja je lubię i podaję od początku rozszerzania diety. Surową paprykę chrupiemy na kolację prawie codziennie, więc Kalina mimochodem postanowiła naśladować rodziców. Nawet jeżeli dziecko zamyka się w swoich ulubionych smakach to powinno obserwować rodziców jedzących różnorodnie i kolorowo. Ja dodatkowo zwykle pokazuję Kalinie moją zawartość talerza i pytam ją czy ma ochotę czegoś spróbować. Może kiedyś wreszcie sięgnie po tego nieszczęsnego pomidora.
Daj ograniczony wybór
Gdybym zapytała Kalinę co chce zjeść to usłyszałabym jedną z dwóch odpowiedzi: kanapkę z masłem orzechowym lub serek Bieluch. Zamiast tego daję jej bardzo ograniczony wybór, np. pasta z awokado czy hummus, kalafior czy brokuł, fasolka szparagowa czy groszek. Dziecko ma poczucie, że zdecydowało co chce dostać i tym samym chętniej je. Dobrą opcją jest także wyłożenie kilku produktów na blat i zaproponowanie maluchowi, aby sam skomponował sobie posiłek. My robimy w ten sposób sałatkę. Dzięki temu Kalina dużo chętniej dosypuje do swojej miseczki pestki słonecznika, niż gdybym to ja je dodała.
W wersji dla dorosłych pojawiają się jeszcze zielone liście, np. rukola.
Podaj posiłek w formie bufetu
Bufet pojawił się u nas jako przygotowanie do przedszkola, gdzie dzieci same nakładają jedzenie na talerz. Często serwowałam tak posiłek, ale Kalinie i tak samodzielnie nakładałam „odpowiednią” porcję. Od kiedy podaję obiad lub kolację w formie bufetu to widzę, że Kalina chętniej i częściej nakłada sobie dokładki, bo zwyczajnie sprawia jej to przyjemności. Nawet jeżeli nie spróbuje wszystkiego to ogląda miseczki, dopytuje się o składniki i ponownie uczy się różnorodności. Czuje się też bezpiecznie ponieważ ma realny wybór tego co i w jakich proporcjach pojawia się na jej talerzu. Decydując się na bufet należy zbilansować posiłek na stole, a nie na talerzu.
Gotuj razem z dzieckiem
Nie ma lepszego sposobu na oswajanie jedzenia. Dziecko poznaje produkty, z których powstaje posiłek. Kalina często dotyka, wącha, obiera (marchewkę obieraczką) i kroi warzywa (nie wszystkie, ale ogórka nożem stołowym da się pokroić). Wrzuca do miksera składniki na hummus, a po ich zblendowaniu próbuje czy jest smaczne i doprawia. U nas często kończy się na wyjadaniu hummusu prosto z miski.
Poprzez wspólne gotowanie udało nam się oswoić suszone pomidory jako składnik pesto do makaronu (pomidory z reguły są nieakceptowane). Nawet jeżeli dziecko nie chce spróbować konkretnego produktu to i tak jest dużym sukcesem jeżeli wie jak ten produkt wygląda i pachnie. Z czasem na pewno zdecyduje się polizać, ugryźć, a może nawet połknąć. U nas w ten sposób udało się oswoić kiwi. Kalina początkowo dostawała po nim uczulenia, a kiedy nietolerancja przeszła młoda nie chciała go sprobować (przechodził tylko jako składnik musu lub koktajlu). Rok zajęło nam oswojenie go i aktualnie jest on jednym z ulubionych.
Szukaj odpowiedniej formy podania
Słupki, plasterki lub wiórki. Gotowane, pieczone lub surowe. W skórce lub bez skórki. Forma ma ogromne znaczenie. To jak pokroimy ogórka może mieć wspływ na wybór dziecka. Kalina ogórka lubi tylko w dużych kawałkach, natomiast w formie surówki już nie i stanowczo o tym mówi. Papryka tylko na surowo, jako składnik sosu odpada. Pomidory niezależnie od wielkości i koloru nie są akceptowane, ale znam takie maluchy co tylko koktajlowe zajadają.
Nie bój się nakarmić starszaka
Ja wiem, że BLW. Że samodzielne jedzenie. Och i ach, klękajcie narody, bo moje niemowlę trafiło widelcem do buzi. Czasami jednak pojawiają się sytuacje, w których starszak odmawia samodzielnego jedzenia. Dzieje się to z różnych powodów, np. sztućce mają nie ten kolor, kalafior jest za miękki i rozpada się przy nabieraniu lub po prostu taki jest kaprys. Kalina równie często prosi o nakarmienie jak i domaga się samodzielnego jedzenia, odmawiając wszelkiej pomocy z rozsypującą się wszędzie kaszą. W karmieniu dziecka w każdym wieku nie ma nic złego tak długo jak ono takiej pomocy potrzebuje.
Wszystkie chwyty dozwolone
Rozszerzanie diety wymaga pomysłowości nie tylko w zakresie gotowania. Przekonanie dziecka, a zwłaszcza starszaka, do zjedzenia czegoś momentami wymaga wzniesienia się na wyżyny kreatywności. Kalina świeżego ogórka (szklarniowego, gruntowy nadal odpada) zdecydowała się spróbować dopiero po tym jak nauczyłam ją piosenki „ogórek, ogórek zielony ma garniturek”. Przez dobre 2 tygodnie musiałam śpiewać w czasie posiłków. Białą rzepę japońską zdecydowała się posmakować kiedy obejrzałyśmy filmik, w którym zajadają się nią pieski shiba. Każdy sposób jest dozwolony tak długo, jak dziecko próbuje i je świadomie. Odwracanie uwagi (np. bajką) i robienie „samolocików” nie mieści się w tej metodzie.
